Kadeversterkingen

Nee, ten eerste is onderscheid gemaakt in de kades in het landelijk gebied (1e tranche) en bewoond gebied (2e tranche). We zijn nu bezig met de ontwerpen voor de 1e tranche. In de 1e tranche werken we met tien deeltrajecten.

De tien deeltrajecten zijn: versterkingsopgaves Kortlandsche Kade, Achterwaterschap, Dwarsgang, Peursumsche Vliet, Smoutjevliet noordoost, Smoutjesvliet noordwest, Smoutjesvliet maatwerk, Ammerse Kade/Kromme Elleboog, Zouwe Boezem en de hoogteopgave

Verspreid over de hele Alblasserwaard en Vijfheerenlanden zijn er verschillende stukken kades die sterk genoeg zijn, maar niet hoog genoeg. Deze stukken kade maken we alleen iets hoger. Dit kan op eigen grond van het waterschap.

Nee, de kades die een direct risico vormden hebben we meteen versterkt. Dit zijn de Molenkade bij Groot-Ammers en een deel van de kade langs de Giessen in Noordeloos. De kades die we nog gaan verbeteren voldoen niet aan de eisen, maar zijn niet direct gevaarlijk.

De keuze hebben we in twee stappen gemaakt.

1. We hebben eerst de niet logische of minder wenselijke opties laten afvallen. Een alternatief is bijvoorbeeld niet wenselijk omdat het slecht uitpakt voor de natuur of landbouw, of het is simpelweg moeilijk uitvoerbaar of erg duur.
Na deze stap blijven de kansrijke alternatieven over.

2. De kansrijke alternatieven zijn met elkaar vergeleken. Daarbij hebben we een aantal belangrijke criteria bekeken, zoals betaalbaarheid, duurzaamheid, veiligheid en draagvlak. Het alternatief dat de beste beoordeling heeft, is als voorkeursalternatief gekozen.
 

Ja. De effecten van een alternatief op de omgeving zoals bebouwing, natuur en landschap zijn meegenomen in de afweging. Het draagvlak van direct belanghebbenden is een van de onderdelen die meewegen in de keuze voor een voorkeursalternatief. Alternatieven die veel ruimte kosten zijn daarom op dit onderdeel slecht beoordeeld.
 

Allereerst streven we ernaar de grond te ruilen daar waar we grond nodig hebben. Het waterschap is zich ervan bewust dat agrariërs liever geen grond inleveren. We weten echter nooit van tevoren of ruilen of kopen gaat lukken. 
 

EVZ’s worden vaak langs watergangen aangelegd voor verschillende doelstellingen. Het waterschap zet zich in voor schoon water. Planten en dieren hebben daar baat bij. Natuur en water profiteren dus van elkaar. Inrichtingsmaatregelen voor de Kaderrichtlijn water, zoals natuurlijke oevers, dragen bij aan het realiseren van ecologische verbindingszones. De aanleg van riet en ondiepten langs waterlijnen (boezems en sloten) heeft een reinigende werking op het water en biedt de vis een plek om te paaien. De hellingen van de kades zijn geschikt voor een groene kruidenrijke grasrand. Daarom trekt het waterschap nauw op met de provincie Zuid-Holland, die verantwoordelijk is voor natuur.

Particulieren kunnen subsidie krijgen als zelfrealisator voor een stuk EVZ en/of stapstenen langs de kadeversterking. Een zelfrealisator zorgt zelf voor de aanleg en het beheer. Bij de subsidieaanvraag krijgen zij, als ze dat wensen, ondersteuning van de provincie. 
Voor de natuur, die het waterschap aanlegt, onderzoekt het waterschap samen met de provincie Zuid-Holland en belangenorganisaties zoals Collectief Alblasserwaard Vijfheerenlanden en den Hâneker naar de mogelijkheden voor het natuurbeheer. Lokale grondeigenaren kunnen zich bij een (nieuw) collectief aanmelden en dan een rol spelen bij het beheer en onderhoud. Daarvoor is het van belang om te weten of hiervoor voldoende animo is.

Voor de aanleg van de EVZ onteigent het waterschap geen grond. Grondverwerving voor de EVZ gebeurt in dit project op vrijwillige basis.

Het waterschap en de provincie hebben eerst alleen de zuidkant van de Dwarsgang als zoekgebied voor de EVZ aangewezen. We verwachtten dat daar de meeste kansen liggen en op de hele zuidzijde kadeversterking plaats zou vinden. Nu blijkt dat er kadeversterking op gedeelten aan de noord én zuidkant plaatsvindt. Het zoekgebied voor de EVZ is daardoor vergroot.  Het waterschap en de provincie gaan graag in overleg met grondeigenaren aan de noordkant en aan de zuidkant van de Dwarsgang die bereid zijn grond ecologisch in te (laten) richten als een ecologische strook en/of stapsteen.

In het derde kwartaal van 2023 komen we bij u langs om uw interesse te peilen. Als u besluit mee te doen, gaan we met elkaar in gesprek over de invulling van uw bijdrage. Uiterlijk eind 2023 geeft u uw intentie aan om mee te doen. Het waterschap start daarna met de definitieve ontwerpen en de minnelijke grondverwerving. Het waterschap verwacht in 2025-2026 de kade te versterken.

De hoogte van de investering verschilt per gebied en per plan. Dit hangt af van verschillende factoren, bijvoorbeeld of het een strook of stapsteen is, aan welke zijde van de teensloot (bereikbaarheid) en hoeveelheid grondverzet nodig is. Op basis van een ontwerp wordt een gespecificeerde begroting gemaakt. De (minnelijke) verwerving van gronden of het waardeverschil bij functieverandering van landbouwgrond naar natuur gaat via een taxatie.

Voor subsidie via SKNL(externe link) (optie 2) werkt provincie Zuid-Holland met een maximum bedrag aan kosten per hectare voor een bepaald natuurdoel. 

Afhankelijk van de gekozen optie, betaalt provincie Zuid-Holland het waterschap voor de realisatie van de aanleg. Of wordt de aanleg via SKNL vergoed (optie 2) en in het geval van optie 3 zullen de middelen uit NSP of Gebiedsgerichte Aanpak worden ingezet. De mogelijke financieringsmiddelen voor optie 3 zijn nu nog niet bekend.

Beide doeltypen natuur hebben op de site van Bij12 een uitgebreide beschrijving met mate van beheer en doelsoorten. Deze kunnen handvatten bieden voor het zelf invullen van natuurtypen. 

Vochtig hooiland(externe link) is nat grasland dat niet wordt bemest. Om dit natuurtype te realiseren is het nodig de voedselrijke toplaag te verwijderen en het daarna een á twee keer per jaar te maaien. Het kan in dit gebied ook ingevuld worden als een brede natuurvriendelijke oever met bovenstaande graslandvegetatie.

Veenmoeras(externe link) is erg nat land. In dit gebied kan dit ingevuld worden als brede natuurvriendelijke oevers met riet, lisdodde, gele lis en andere oeverplanten.

Hoeveel een boer bij wil dragen (optie 1 of 2) kan verschillen. Als er voldoende animo is, is het mogelijk om met de opties 1 en 2 invulling te geven aan de EVZ.
Bij grote verschillen tussen boeren bewaakt WSRL de inpasbaarheid in relatie tot de kadeversterkingsopgave.

Zowel langs het Achterwaterschap als langs de Dwarsgang is in totaal al ca. 1400 m aangekocht om de kade te versterken en een strook in te richten als EVZ. 

Op korte termijn gebeurt er dan niet zoveel. Waterschap Rivierenland gaat dan aan de slag met het versterken van de kades. Niets doen is in deze fase een optie, wel is na 2023 het moment van meekoppelen met optie 1 en inspraak voor agrariërs voorbij. Over optie 2 is altijd te praten. Optie 3 of geen keuze wordt meegenomen in een proces dat buiten de samenwerkingsovereenkomst met de provincie valt. De EVZ-opgave blijft daarmee bestaan maar komt terug in het proces van de GGA/NPLG. De natuurontwikkeling voor de EVZ is nu nog op basis van vrijwilligheid. Maar of dat na deze fases nog zo is, is nog geen zicht op.

Het realiseren van natuurgronden en de vergoeding die hier tegenoverstaan, gaan ten koste van mestplaatsingsruimte. Misschien is het mogelijk deze (deels) te behouden in optie 3. Binnen opties 1 en 2 is daadwerkelijke bemesting in strijd met het realiseren van de natuurdoelen en is binnen de ecologische verbinding niet mogelijk.

Als agrariërs hier interesse in hebben, kan dit een mogelijkheid zijn. Nu gebeurt dit vaak per inschrijving. Laat ons weten als u interesse hebt in natuurbeheer.