Van september 2022 tot april 2023 voert Waterschap Rivierenland baggerwerkzaamheden uit. Het betreft watergangen ten zuiden van de A73 ter hoogte van Ewijk en Beuningen, de stadsdelen Lindenholt en Dukenburg en de watergangen ten zuiden van het stadsdeel Dukenburg tot aan Heumen.

Door middel van baggeren wordt het slib op de bodem van de watergangen (sloten) verwijderd. Dit maakt de watergangen schoner en dieper. Hierdoor ontstaat meer ruimte om bij zware regenbuien het water op te vangen en af te voeren. Zo voorkomen we wateroverlast. De schonere watergangen leveren bovendien een positieve bijdrage aan het leven in en om het water.

Onderzoek

Het instituut voor wateronderzoek en advies Aquon bepaalt voor het begin van de werkzaamheden de milieuhygiënische kwaliteit van de baggerspecie. Dit doen ze door kleine hoeveelheden baggerspecie uit elke watergang te onderzoeken in een laboratorium. Zo weten we welke stoffen in de baggerspecie voorkomen. Aan de hand van deze gegevens stellen we vast wat de kwaliteit van de baggerspecie is. De kwaliteit van de baggerspecie bepaalt wat we met de baggerspecie doen.

 

PFAS

De laatste tijd is er veel aandacht voor PFAS. Dit is een verzamelnaam voor een grote groep door de mens gemaakte chemische stoffen, die niet voorkomen in de natuur. Bekende voorbeelden van deze stoffen zijn PFOA, PFOS en GenX. PFAS hebben allerlei handige eigenschappen: ze zijn onder andere water-, vet- en vuilafstotend. Daarom worden ze op grote schaal gebruikt in talloze alledaagse producten als voedselverpakkingen, textiel, anti-aanbaklagen van pannen etc. Ze worden gebruikt in vele industriële toepassingen en processen. PFAS kunnen een negatief effect hebben op milieu en gezondheid. PFAS vormt daarom inmiddels een vast onderdeel van het waterbodemonderzoek.

Het Tijdelijk Handelingskader PFAS van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W)(externe link) geeft toepassingsnormen voor het uitstorten van baggerspecie op land. Bij het vaststellen van deze normen is rekening gehouden met de bescherming van mens en milieu. Uit metingen die het waterschap uitvoert, blijkt dat de concentraties PFAS in het rivierengebied meestal niet boven deze normen uitkomen. Is dat wel het geval? Dan wordt de bagger door het waterschap afgevoerd.

Niet alle watergangen worden gebaggerd

Tijdens de voorbereiding van dit werk zijn er honderden profielen gemeten om te bepalen hoeveel baggerspecie er in de watergangen aanwezig is. Een hydroloog bepaalt daarna met een berekening wat de minimale waterdiepte moet zijn van de watergang. Dit kan betekenen dat niet alle (delen van) watergangen gebaggerd hoeven te worden.

Waar gaat de bagger naartoe?

De baggerspecie in dit gebied is relatief schoon. De kwaliteit van de baggerspecie is te verdelen in “verspreidbaar” (V) en “niet verspreidbaar” (NV). De kwaliteit en de mogelijkheden ter plaatse bepalen wat er met de baggerspecie gebeurt.

Binnen dit werk is er een duidelijk verschil in de ruimtelijke inrichting van het te baggeren gebied. Ten zuiden van de A73, ter hoogte van Ewijk en Beuningen, en ten zuiden van het stadsdeel Dukenburg tot aan Heumen is het ruimtegebruik voornamelijk agrarisch en landelijk. Daarnaast zijn de stadsdelen Lindenholt en Dukenburg dichtbevolkt en stedelijk.

Landelijk gebied

Daar waar er ruimte is om de baggerspecie te verspreiden, meestal agrarische percelen, en de kwaliteit dit toelaat, wordt de baggerspecie direct op de naast de watergang gelegen gronden gelegd. Eigenaren van gronden naast deze watergangen hebben hiervoor een gedoog- en ontvangstplicht, dit is geregeld in de Waterwet(externe link).

Ook in het landelijk gebied is er, wanneer de kwaliteit van de baggerspecie dit wel toestaat, niet altijd ruimte om de baggerspecie op de naast de watergang gelegen gronden te leggen. In die gevallen wordt de baggerspecie afgevoerd naar een verwerker.

In een enkel geval komt het voor dat er wel ruimte is om de baggerspecie langs de watergang te leggen maar dat de kwaliteit van de baggerspecie niet goed is. In dat geval wordt de baggerspecie hoe dan ook afgevoerd naar een verwerker.

Stedelijk gebied (Lindenholt/Dukenburg)

In de stadsdelen Lindenholt en Dukenburg is er door de ruimtelijke inrichting weinig ruimte om de baggerspecie op de naast de watergang gelegen gronden te leggen. Daarom is de keuze gemaakt, onafhankelijk van de kwaliteit van de baggerspecie of beschikbare ruimte, om in deze stadsdelen de baggerspecie standaard af te laten voeren naar een verwerker.

Hinder door de werkzaamheden

In de stadsdelen Lindenholt en Dukenburg kan niet uitgesloten worden dat de werkzaamheden voor wat overlast kunnen zorgen. De hinder kan bestaan uit geluidsoverlast, ook kan het aantal verkeersbewegingen tijdelijk groter zijn dan normaal.

De aannemer die het werk uit gaat voeren zal op verschillende locaties zogenaamde opstelplaatsen inrichten. Opstelplaatsen zijn locaties waar de aannemer de baggerspecie uit de watergangen verzamelt. Bij de opstelplaats wordt de baggerspecie dan uit de watergang gehaald en in de vrachtwagens geladen, die de baggerspecie vervolgens afvoeren naar een verwerker.

De aannemer is in overleg met de gemeente om te bepalen waar deze opstelplaatsen aangelegd mogen worden. Een aantal dagen voordat de aannemer start met de werkzaamheden ontvangen direct aanwonenden een brief met informatie over de werkzaamheden. De aannemer laat dan onder andere weten hoeveel dagen de werkzaamheden duren en welke route de vrachtwagens rijden naar een grotere doorgaande weg.

Obstakels in de watergang

Tijdens de baggerwerkzaamheden blijven we een klein stukje uit de oever. De watergang dient echter wel vrij te zijn van obstakels zodat de graafmachine of baggerboot zijn werk goed kan uitvoeren. Wij willen u dan ook vragen eventuele obstakels, u kunt hierbij denken aan bootjes, dompelpompen, surfplanken en glijbanen, tijdig uit de watergang te verwijderen.

Waar wordt gebaggerd?

Op de kaarten totaaloverzicht, Lindenholt en Dukenburg is aangegeven welke watergangen gebaggerd worden.

Documenten in pdf-formaat kunt u vanaf het scherm lezen en opslaan. Gebruik hiervoor de Acrobat Reader (externe link)(gratis te downloaden).

Meer informatie

In augustus ontvangen alle direct aanwonenden een brief van het waterschap over de baggerwerkzaamheden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de toezichthouder, Martijn Kusters of de projectleider, Arno van Teefelen. Beiden bereikbaar via e-mailadres baggeren@wsrl.nl