Een dijk maakt ons veilig, het kan een snelweg zijn voor de natuur en een bloeiende dijk is ook nog goed voor de natuur. Hoe juist die biodiverse grasmat de dijk sterker maakt, daarover buigen onderzoekers zich de komende jaren in het programma Future Dikes, in opdracht van Waterschap Rivierenland.

De Nederlandse dijken van de toekomst moeten opgewassen zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering. Een gevarieerde grasmat kan helpen. Future Dikes onderzoekt de komende jaren hoe een bloemrijke grasbekleding helpt om dijken biodivers én erosiebestendig te maken. De dijken in Nederland vormen een uitbreid netwerk aan voornamelijk graslanden, als groene linten in onze landschappen. Ze verbinden verschillende ecosystemen. De Nederlandse dijken tellen tal van planten en diersoorten.

Klaprozen op de Rijndijk bij Doornenburg.

Proeven op de dijk

Hoe sterk zijn kruidenrijke dijken en hoe goed zijn ze bestand tegen overstromingen? Nadat er in 2022 uitvoerig onderzoek is gedaan naar de plantengroei, bodemsamenstelling en doorworteling van soortenrijke dijken in Nederland, zijn er binnen het project Future Dikes drie locaties uitgekozen om verder te onderzoeken. De drie locaties liggen op de maasdijken van Waterschap Rivierenland tussen Nederasselt en Wijchen. 

Lees het hele bericht op de website van de RadboudUniversiteit(externe link)

Nils van Rooijen van het project legt het uit bij Vroege Vogels(externe link). 

Dijkversterkingen

Het huidige klimaat verandert. Extremen in neerslag en een stijgende zeespiegel zetten de waterveiligheid in Nederland onder druk. In de komende dertig jaar moet er alleen al 1.500 kilometer aan zee- en rivierdijk versterkt worden, om te voldoen aan nieuwe veiligheidsnormen. Hoger en breder is niet altijd het antwoord. De bekleding van een dijk, het grasland op de hellingen, speelt een belangrijke rol tegen erosie van een dijk. Ook deze grasbekledingen kunnen duurzamer aangelegd en beheerd worden en leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit.

Gefaseerd maaien op de Waaldijk bij Druten: eerste de ene, later de andere helling.

Beter tegen erosie en droogte

Op 11 april 2022 startte Future Dikes, gericht op duurzame grasbekleding voor de dijken van de toekomst: erosiebestendig, kosteneffectief en bloemrijk. Uit eerdere studies blijkt dat soortenrijke dijken niet alleen beter passen in het landschap maar ook beter bestand zijn tegen erosie. Bovendien zijn soortenrijke dijken minder gevoelig voor droogte. Daarnaast kunnen bloemrijke dijken een belangrijke rol spelen in het in stand houden of zelfs het versterken van insectensoorten.

Proef met gevarieerd maaien op de Waaldijk bij Herwijnen.

Zaadmengsels

De onderzoekers van Future Dikes gaan de plantenrijkdom van grasbekledingen in Nederland in kaart brengen, bestuderen en op de proef stellen om zo te bepalen welke combinaties van plantensoorten, bodemtypen en beheer bijdragen aan sterke dijken. Centraal staat de relatie tussen de bovengrondse soortenrijkdom, de ondergrondse doorworteling en de erosiebestendigheid van de dijk. Bovendien verkennen de onderzoekers innovatieve zaadmengsels die bestand zijn tegen de uitdagingen van de toekomst. De partners gaan de nieuw opgedane kennis bundelen en verankeren in het aankomende ontwerp- en beoordelingsinstrumentarium (BOI). Ze helpen bij het opstellen van protocollen voor aanleg en beheer. De resultaten zullen terug te zien zijn in een nieuwe versie van de praktische online Handreiking Grasbekleding(externe link).

Partners

In het project Future Dikes(externe link) onderzoeken de Radboud Universiteit, Wageningen Universiteit & Research, Universiteit Twente, EurecoAdvies, Infram-Hydren, Lumbricus en Deltares hoe we de Nederlandse dijken kunnen versterken met een soortenrijke grasbekleding. Het project wordt uitgevoerd in opdracht van Waterschap Rivierenland en wordt gefinancierd door het Hoogwaterbeschermingsprogramma.