De komende jaren versterkt Waterschap Rivierenland de noordelijke Waaldijk tussen Gorinchem en Nijmegen. Het gaat om een dijktraject van 80 kilometer lang. Hiervoor is het plan de ‘Gastvrije Waaldijk’ ontwikkeld. Het plan omvat meerdere dijkversterkingsprojecten.

De Gastvrije Waaldijk past bij het stoere karakter van de Waal. Het ontwerp bestaat uit een rustige asfaltbaan met een herkenbare band aan de rivierzijde. Deze Waalband is een doorgaand betonnen lint. Het laat de lange lijn van de Waaldijk zien en vestigt de aandacht op de rivier en de uiterwaarden. Op plaatsen waar het uitzicht vraagt om ervan te genieten, verbreedt de Waalband zich tot een belevingspunt. Ook de rust- en belevingspunten krijgen een herkenbare en eenduidige uitstraling.

De betonband vervangt de grasbetonstenenstrook die aangelegd zou worden bij een reguliere dijkversterking. Het is een slimme bewerking van het beton, die de recreatievoorzieningen verbindt tot een lange herkenbare lijn en de belevingsplekken goed (rolstoel)toegankelijk maakt.

Impressie van de Gastvrije Waaldijk met molen

De keuze voor een rijloper van donkergrijs asfalt zonder witte belijning of opdeling in (fietssuggestie)stroken creëert basiskwaliteit. Binnen de bebouwde kom wordt een asfaltverharding met een lichtere grijstint toegepast dan buiten de bebouwde kom. De betonbanden zorgen van zichzelf voor verkeersbegeleiding, het toevoegen van witte strepen is overbodig. Waar wegmarkeringen nodig zijn, zoals bij kruisingen, worden ze gewoon toegevoegd. Dit concept van de ‘lege weg’ wordt ook al toegepast op de Diefdijk, de binnendijk tussen de Lek bij Everdingen en de Linge bij Leerdam.

Asfalt en beton zijn gebruikelijke materialen voor weginrichting. Het ontwerp bouwt hierop voort en voegt eenheid van handelen en beeldkwaliteit. Zo ontstaat er een bouwdoos aan maatregelen, die passen in de beeldtaal van het geheel.

Impressie van de Gastvrije Waaldijk bij Dalem

De samenwerkende partijen (gemeenten West Betuwe, Tiel, Neder-Betuwe, Overbetuwe, Nijmegen en Lingewaard, Waterschap Rivierenland en provincie Gelderland) maken zich sterk voor een betere verbinding van dorpskernen met de rivier. Ze investeren in een rustige, kwalitatief hoogwaardige basisinrichting van de dijk. Die legt de basis voor de beleving van de lokale verschillen in landschappen en dorpsfronten. Het plan Gastvrije Waaldijk is nu in uitvoering. De volledige 80 km lange dijkweg zal in 2028 volledig zijn gerealiseerd.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 25-05-2023

Het Bestuurlijk Overleg heeft het ambtelijk projectteam verzocht om het ‘Verhaal van de Waal’ uit te werken en na de zomer ter besluit voor te leggen. Namens de gemeenten Tiel en Neder-Betuwe is een 1e versie van een haalbaarheidsstudie gepresenteerd voor de fietsverbinding over het Amsterdam-Rijnkanaal (tussen Tiel en Neder Betuwe). Na de zomer wordt een verdere uitwerking verwacht ter besluitvorming.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 22-04-2023

In het Breed Bestuurlijk Overleg is besloten dat er geen versobering van deze plannen zal plaatsvinden. Indien het beschikbare budget voor Gastvrije Waaldijk niet toereikend is, zal Waterschap Rivierenland dit tekort aanvullen vanuit de risicoreserveringen van de dijkversterkingsprojecten. Op diverse bewonersavonden zijn de lokaal uitgewerkte plannen voor de Gastvrije Waaldijk besproken. In een enkele gemeente gaat dit nog plaatsvinden. De betrokken overheidspartijen verwerken dit in de uitvoering.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 22-03-2023

Terwijl de dijkversterkingsprojecten doorgaan, zijn de betrokken partijen bezig met het oplossen van de overschrijding van het budget voor de Gastvrije Waaldijk. Om het projectteam te helpen in het bedenken van mogelijke oplossingen heeft ze advies ingewonnen. Uit dat advies blijkt dat er diverse mogelijkheden zijn die voor een oplossing kunnen zorgen.

Een budgetoverschrijding kan worden opgelost door het plan te versoberen, geld te besparen of door het bestaande budget aan te vullen. Voor versobering is weinig draagvlak binnen het projectteam en bij de bestuurders. Voor Gastvrije Waaldijk is in samenspraak met diverse partijen een ontwerp gemaakt. Voor een deel is dat al in uitvoering. Vooral bij besparen, zonder het plan te versoberen, liggen kansen. Het projectteam onderzoekt nu alle mogelijkheden.

Het kan zijn dat er na het uitzoeken van de oplossingsmogelijkheden nog een restant overschrijding blijft. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij het waterschap, als uitvoerende organisatie.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 25-01-2023

Afgelopen najaar namen de betrokken bestuurders een besluit over de algemene uitgangspunten voor de plannen voor de Gastvrije Waaldijk. In de afgelopen periode zijn deze plannen op lokaal niveau verder uitgewerkt en gedeeltelijk al in uitvoering. Het eerste deel Gastvrije Waaldijk is zelfs al opgeleverd. Ondertussen gebeurde er van alles in de wereld. Net als vele andere partijen kregen we te maken met sterke prijsstijgingen. Bouwmaterialen en brandstof zijn een stuk duurder geworden. Binnen al de projecten zien we daarvan de effecten. Zo ook bij de Gastvrije Waaldijk.

Afgelopen jaar pasten de plannen voor Gastvrije Waaldijk nog binnen het beschikbare budget. Door de enorme prijsstijgingen gaan we daar nu overheen. Met alle betrokken partijen zijn we aan het kijken hoe we een oplossing kunnen vinden voor het budgettekort dat daarmee is ontstaan. Alle betrokken partijen streven ernaar om Gastvrije Waaldijk volgens de huidige plannen aan te leggen. Intussen gaat het waterschap door met de dijkversterkingsprojecten. Daarmee voorkomen we vertraging. En daarmee extra overlast voor omwonenden en gebruikers van de dijk en meerkosten voor de dijkversterking.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 30-08-2022

In het Breed Bestuurlijk Overleg op dinsdag 30 augustus gaven bestuurders van de gemeenten Gorinchem, West Betuwe, Tiel, Neder-Betuwe, Overbetuwe (vooruitlopend op instemming college B&W), Nijmegen, Lingewaard, Provincie Gelderland en Waterschap Rivierenland akkoord op de aanvullende componenten voor inrichting van de Gastvrije Waaldijk. Daarmee kan het ontwerp en de uitvoering van de lokale inrichting bij de vijf dijkversterkingstrajecten aan de noordelijke Waaldijk doorgaan.

De input van de stakeholdersbijeenkomst 7 juli heeft geleid tot de volgende aanvullende componenten voor inrichting van de weg:

  • Wegversmallingen als extra snelheidsremmende maatregel;
  • Veilige oversteekplekken bij bijvoorbeeld struinpaden;
  • Belijning op de weg bij erfaansluitingen om voorrang duidelijk te maken;
    • Daarnaast onderzoeken we manieren om verkeersdeelnemers te attenderen op gewenst gedrag op de dijk.

De oproep tot het terugdringen van gemotoriseerd verkeer op de dijk is als advies meegegeven aan de betrokken gemeenten. Zij beoordelen of voor hun weggedeelte aanvullende verkeersmaatregelen nodig zijn.

Met deze besluitvorming wordt de participatie over de componenten van de weginrichting voor het gehele Gastvrije Waaldijktraject afgesloten. Voor de lokale inrichting van de Waaldijk vinden participatietrajecten per project plaats (of hebben al plaats gevonden). Daarin wordt de lokale invulling van de dijk, de weg en de belevingspunten besproken.
In een vervolgstap beraden we ons over de participatie op het thema cultuurhistorie, zoals aangedragen door de omwonenden.

Ter ondersteuning van het besluit:
- Advies GVWD
- Motivering advies GVWD
- Analyse verkeersveiligheid GVWD
- Verkeerskundig onderzoek GVWD

Update Expert-stakeholderbijeenkomst verkeersveiligheid 07-07-2022

Donderdag 7 juli was er een expert-stakeholderbijeenkomst over de verkeersveiligheid voor de Gastvrije Waaldijk. Hieraan namen vertegenwoordigers van bewoners, enkele belangenverenigingen en verkeerskundigen deel. We hebben veel input ontvangen over knelpunten en mogelijke oplossingen. Aan de gesprekstafels bleek hoe lastig het onderwerp verkeersveiligheid is bij zoveel verschillende verkeersdeelnemers op de dijk.

We hoorden verschillende meningen: zo ziet de een belijning als oplossing, de ander vindt dat dit juist hard rijden uitlokt. Enkele punten die zijn genoemd door meerdere deelnemers zijn het scheiden van verkeersstromen, minder verkeer op de dijk en het gedrag van verkeersdeelnemers. Tijdens de plenaire gedeelten hoorden we een dringende oproep om daadwerkelijk wandelaars en fietsers centraal te stellen en de auto te gast te laten zijn.

Een extern bureau analyseert alle input. Dit nemen we mee in een advies over welke wijzigingen nodig zijn in het ontwerp of uitwerking van de Gastvrije Waaldijk en welke andere maatregelen wenselijk zijn om verkeersstromen te wijzigen. Op 30 augustus bespreken de betrokken bestuurders de punten in een Breed Bestuurlijk Overleg Gastvrije Waaldijk en nemen zij een besluit. De uitkomst hiervan en de onderbouwing publiceren we dan ook op deze projectpagina.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 16-06-2022

In het Breed Bestuurlijk Overleg Gastvrije Waaldijk van 16 juni is gesproken over de aanpak van de aangekondigde stakeholderbijeenkomst. Deze bijeenkomst zal plaatsvinden op donderdag 7 juli a.s. en is een aanvulling op de lokale participatie in de dijkversterkingsprojecten en de gemeenten.

Tijdens deze expertbijeenkomst staat verkeersveiligheid van de Waaldijk tussen Gorinchem en Nijmegen centraal. Hiervoor zijn deskundigen en verschillende belangenverenigingen (ook van omwonenden) uitgenodigd. De uitkomst van de expertbijeenkomst is een advies van de omgeving. In de maand augustus zullen de bestuurders hierover besluiten. Na de zomervakantie volgt nog een bijeenkomst over cultuurhistorie voor de Gastvrije Waaldijk. Hieraan kunnen alle geïnteresseerden deelnemen.

Ondertussen zijn sommige projecten al volop in uitvoering. De werkzaamheden aan en op de dijk worden steeds meer zichtbaar. Waar het kan, passen projecten de werkzaamheden aan. En waar het nodig is, moeten ze gemaakte afspraken kunnen nakomen.

Bij Nijmegen is het van belang om op tijd klaar te zijn voor de Vierdaagse in juli. De besluiten daarvoor zijn ruim van tevoren genomen. De aanleg van de dijkweg is in volle gang. Op het traject vanaf de Spiegelwaal wordt het complete wegprofiel in één keer aangelegd. Verderop in Overbetuwe is de situatie anders. Daar wordt vanwege het lopende participatietraject voorlopig alleen asfalt gelegd.

Update Breed Bestuurlijk Overleg 03-06-2022

Vrijdag 3 juni heeft er een Breed Bestuurlijk Overleg Gastvrije Waaldijk plaatsgevonden. Daar waren naast de heemraad waterveiligheid en de watergedeputeerde ook de wethouders van de gemeenten langs de Waaldijk aanwezig. Het plan Gastvrije Waaldijk is de afgelopen periode verscheidene keren in het nieuws geweest.

Een groep dijkbewoners heeft de zorg uitgesproken over onder andere de verkeersveiligheid van dit plan. De afgelopen weken zijn daarom gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de ANWB, Fietsersbond en Veilig Verkeer Nederland. Ook is uitvoerig met een delegatie van bezorgde bewoners gesproken. Bij deze gesprekken zijn we ondersteund door een extern bureau, dat als intermediair is ingeschakeld. Naast verkeersveiligheid, is ook aandacht gevraagd voor duurzaamheid en cultuurhistorie. Dat zijn belangrijke onderwerpen voor de hele omgeving.

Daarom hebben de bestuurders besloten om hierover op korte termijn brede stakeholderbijeenkomsten te organiseren op deze thema’s. Deze bijeenkomsten zijn een aanvulling op de participatie die lokaal plaatsvindt in de dijkversterkingsprojecten. De werkzaamheden van de dijkversterkingsprojecten die in uitvoering zijn, lopen ondertussen door.

Binnenkort komt er meer informatie over de stakeholderbijeenkomsten.

Veelgestelde vragen

Hoe worden de bewoners bij de Gastvrije Waaldijk betrokken?

Direct omwonenden worden betrokken bij de dijkversterkingsprojecten om afgewogen keuzes te kunnen maken voor de vaststelling van het ruimtebeslag. De belangen van andere gebruikers van de dijk worden ingebracht via informatieavonden en door de gemeenten.

Wanneer is duidelijk hoe de dijk in mijn gemeente er precies uit komt te zien?

De dijkversterkingsprojecten hebben een eigen tijdpad. Het hangt dus af van waar u woont. Op de kaart https://www.waterschaprivierenland.nl/dijkversterkingsprojecten kunt u zien met welk project u te maken hebt en wanneer de uitvoering begint.

Welke typen rustpunten zijn er en waar komen ze?

We hebben een overzicht van de bestaande rustpunten en de plaatsen die zich lenen voor extra rustpunten. Het beeldkwaliteitsplan en het beschikbare budget zijn nu vastgesteld voor het hele traject. Met die ingrediënten kunnen de keuzes straks in de dijkversterkingsprojecten worden gemaakt.

Wanneer is de Gastvrije Waaldijk klaar?

De nu lopende dijkversterkingsprojecten zijn in 2026 klaar. Daarna start de versterking van het laatste gedeelte Sprok-Sterreschans. De Gastvrije Waaldijk krijgt dit decennium vorm.

Meer informatie?

De Gastvrije Waaldijk is een concept in ontwikkeling. Waterschap Rivierenland is het aanspreekpunt namens de betrokken partijen. Stel uw vragen aan Kernteam Gastvrije Waaldijk, via GastvrijeWaaldijk@wsrl.nl.