Resultaten agrarisch meetnet waterkwaliteit 2018
Landelijk wordt door alle waterschappen gemeten of en welke gewasbeschermingsmiddelen (GBM) in het water zitten. Dat doen ze omdat te hoge concentraties GBM in het water een negatieve invloed hebben op de waterkwaliteit. Er wordt ook gemeten om te kijken of de doelen uit de Tweede Nota Duurzame Gewasbeschermingsmiddelen worden gehaald. Als er teveel GBM in het water worden gemeten dan wordt dat een normoverschrijding genoemd. In de Tweede Nota staat dat in 2018 het aantal normoverschrijdingen 50% lager moet zijn dan in 2013 en in 2023 zelfs 90% lager. Het waterschap werkt in verschillende projecten met agrariërs samen om de normoverschrijdingen te verminderen. Ondanks deze gezamenlijke inspanning lijkt het aantal normoverschrijdingen nog onvoldoende te dalen. Dat is nadelig voor het watermilieu en kan ook nadelige effecten hebben voor het behoud van een effectief middelenpakket.
Waterschap Rivierenland doet metingen in het agrarisch meetnet. Dat bestaat uit vijftien meetpunten in watergangen in gebieden met overwegend akkerbouw, fruitteelt, boomteelt en glastuinbouw (zie figuur 1). Alle meetpunten worden jaarlijks zes keer bemonsterd. De monsters worden geanalyseerd op 207 gewasbeschermingsmiddelen.
De meetresultaten
In tabel 1 zijn de stoffen weergegeven die in 2018 de waterkwaliteitsnormen in het werkgebied van Waterschap Rivierenland hebben overschreden. Alle waterkwaliteitsnormen zijn hierbij meegenomen waarbij er maximaal twee normoverschrijdingen per meetpunt mogelijk zijn.
Tabel 1. Alle norm overschrijdende stoffen (2018). Het getal tussen haakjes geeft het aantal normoverschrijdingen weer. Onder middelen zijn voorbeelden weergegeven in welke middelen de stof o.a. wordt toegepast.
Hoewel ieder meetpunt gericht is op een specifieke teelt valt niet uit te sluiten dat ook middelen worden aangetroffen die een andere herkomst hebben. In de bovenstaande tabel en in de onderstaande figuur is daarom een correctie uitgevoerd op de gemeten stoffen per meetpunt. De wel gemeten maar niet in een teelt toegestane stoffen zijn hierin weggelaten.
Tussen haakjes is aangegeven hoe vaak de normen in totaal zijn overschreden.
In figuur 2 is de ontwikkeling van het aantal normoverschrijdingen in de tijd, uitgesplitst naar sector opgenomen. Alle waterkwaliteitsnormen zijn hierbij meegenomen waarbij er maximaal twee normoverschrijdingen per meetpunt mogelijk zijn.
Het aantal normoverschrijdingen voor gewasbeschermingsmiddelen lag in 2017 en 2018 lager dan in de twee jaren daarvoor. Deze daling kan wijzen op minder gebruik en/of minder emissies, maar mogelijk speelt ook het weer een rol. 2017 en 2018 waren relatief droge jaren met minder neerslag in de teeltperiode en daardoor minder afspoeling en meer verdunning door extra inlaatwater uit de rivieren. In 2018 is, op basis van de bovenstaande figuur, het aantal normoverschrijdingen hoger dan in 2013.