Dijkversterking Sprok-Sterreschans-Heteren

Dijken houden het water tegen, zodat mensen veilig erachter kunnen wonen, werken en recreëren. Daarom moeten ze sterk zijn en blijven. Nu en straks. Delen van de dijk vanaf Lent (bij Sprok) tot aan Heteren (A50) moeten we versterken zodat de dijk ook voor de toekomst voldoende veilig is. 

Lees meer over het hoe en waarom van sterke dijken. Helemaal onderaan deze pagina vindt u documenten en brochures over dijkversterking.

Kaartje met de 4 deeltrajecten
Het hele traject van dijkversterking Sprok-Sterreschans Heteren, opgedeeld in 4 deeltrajecten

Waar?

Het project Sprok-Sterreschans-Heteren ligt aan de zuidzijde langs de Waal tussen Sprok (vlakbij Lent) en Sterreschans bij het Pannerdensch Kanaal. En aan de oostzijde ligt een deel langs de Nederrijn tot aan Heteren.

We verdelen het project in deeltrajecten. De dijk van het deeltraject Huissen-Elden hebben we onderzocht en berekend. Nu blijkt dat dit traject ook voor de komende jaren voldoet aan de eisen van waterveiligheid. Dat betekent dat we hier dus geen dijkversterking gaan uitvoeren. 

Het gebied heeft een gevarieerd polder- en rivierenlandschap. Met mooie uitzichten, karakteristieke gebouwen, kleine landschapselementen en vele historisch bijzondere punten. Op diverse locaties staat bebouwing dicht tegen de dijk aan of op enige afstand van de dijk.

We verdelen het project dus in 3 deeltrajecten

Waarom?

Nederland toetst periodiek of de rivierdijken aan de veiligheidsnorm voldoen. Deze toetsing is uniek in de wereld en biedt een actueel beeld van onze waterveiligheid. De laatste toetsingsronde toont aan dat delen van de dijk tussen Sprok en Heteren niet voldoen aan de wettelijke veiligheidsnorm.

Als een dijk het water niet meer kan tegenhouden, dan ‘faalt’ de dijk. Dat kan verschillende oorzaken hebben. Meer over het hoe en waarom is te vinden op de pagina Waarom en hoe versterken we dijken Sterke Dijken. 

Contact

Wilt u meer weten? Mail dan naar ssh@wsrl.nl.

Documenten

Veelgestelde vragen

We hebben een aantal veelgestelde vragen hieronder voor u op een rijtje gezet. Staat uw vraag er niet tussen? Mail uw vraag dan naar ssh@wsrl.nl.

Waarom moet de dijk versterkt worden?

In heel Nederland moeten we veel dijken versterken. Dat is nodig, omdat de grote rivieren in Nederland door de klimaatverandering meer water te verwerken krijgen. Sommige (delen van) dijken zijn niet bestand tegen de verwachte rivierwaterstijging. Het gaat het om 1400 km dijk in heel Nederland, waarvan 400 km in het rivierengebied ligt. De dijk tussen Sprok en Heteren is daar onderdeel van.
Meer weten over dijkversterkingen? Kijk dan eens op www.allesoverdijken.nl.
 

Hoe bepalen jullie welke dijk(en) er aan de beurt zijn?

Een dijk is veilig als die extreme omstandigheden kan weerstaan. Denk aan extreem hoog water of aan wind met orkaankracht. Daarom zijn er regels waaraan een dijk moet voldoen. Dit noemen we de veiligheidsnorm en die houdt rekening met:

  • Hoeveel mensen er achter de dijk wonen. Veroorzaakt een overstroming in een gebied veel slachtoffers? Dan is de norm strenger.
  • De economische waarde achter de dijk. Denk aan wegen, woningen, bedrijven. Hoe groter deze waarde, hoe strenger de norm.

Elke 12 jaar wordt de dijk getoetst aan de norm. Voldoet de dijk niet? Dan moet die versterkt worden. De dijken die het verst van de norm afliggen, zijn als eerste aan de beurt. Alle dijken in Nederland moeten in 2050 voldoen aan de norm. Dit wordt geregeld in het Hoogwaterbeschermingsprogramma. 
 

Wat is het Hoogwaterbeschermingsprogramma?

In het Hoogwaterbeschermingsprogramma werken de waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken. Minimaal 1400 kilometer dijken worden tot 2050 versterkt, waarvan 400 kilometer in het Rivierengebied. Zo werken we aan een land waar je veilig kunt wonen, werken en recreëren.

Onderzoeken

Welke onderzoeken kan ik verwachten?

In de verkenningsfase voeren we vooral bureauonderzoeken uit, waarbij het niet nodig is om op uw grond te komen. Wanneer we wel aanvullend onderzoek uitvoeren nemen we contact met u op als we op uw grond komen. Wat voor onderzoeken dit kunnen zijn vindt u in onze brochure conditionerende onderzoeken.

Zijn er grondboringen gedaan om te kijken hoe de dijk is opgebouwd?

Er zijn grondboringen en sonderingen uitgevoerd. De resultaten zijn gebruikt om, met behulp van modellen, de sterkte van de dijk te berekenen en vervolgens aan de normen te toetsen.

Er staan waterpeilstokken in het weiland. Blijven die staan of gaan die weg?

Die blijven in elk geval tot de dijkversterking staan en waarschijnlijk ook daarna wel. De informatie die hieruit komt is nuttig. De waterspanningsmeters geven informatie over hoogwater. Hoe langer deze blijven staan, hoe meer informatie dit geeft.

Van grof naar fijn

Wat is de ‘redeneerlijn dijkversterkingen’?

De ‘redeneerlijn’ is een basis voorkeursvolgorde die het waterschap bij al zijn dijkversterkingen toepast. Er is onder andere een basisvoorkeur voor oplossingen met grond (boven constructieve oplossingen, zoals een damwand) en een voorkeur voor oplossingen binnendijks (boven buitendijks). 

Bij het bepalen van een oplossing wordt heel goed gekeken naar voor- en nadelen van een oplossing op de specifieke/lokale situatie (bijvoorbeeld effect op bestaande functies, duurzaamheid, betaalbaarheid). Als een grondoplossing veel nadelen heeft en/of een andere oplossing, bijvoorbeeld een oplossing met een constructie (zoals een damwand) juist veel voordelen, dan kan de keuze voor een oplossing met een constructie worden genomen. Bij vergelijkbare effecten kiezen we in dit voorbeeld in principe voor een oplossing in grond.  

Hoe kijken jullie naar natuurwaarden en biodiversiteit tijdens de dijkversterking?

Daar wordt in de afwegingen van de alternatieven zeker aandacht aan besteed. Het is een van de zaken waar we naar kijken bij de ‘scores’ van de alternatieven.

Zie ook Dijkbeheer en biodiversiteit | Waterschap Rivierenland

Het ontwerpen van een nieuwe dijk

Wanneer weten jullie meer over de omvang van de oplossingen?

Dit kan bij de stap naar ‘Kansrijke alternatieven’. Dan weten we in grote lijnen hoeveel ruimte er voor elk alternatief nodig is (ruimtebeslag). 

Is er in relatie tot de dijkversterking een probleem met ruimte voor water?

Als we de dijk buitenwaarts (richting de rivier) willen versterken, gaat dat ten koste van de ruimte van de rivier. Dit moeten we dus compenseren. Zodat er per saldo geen effect optreedt op de (hoog)waterstanden.  

Is de dijkversterking straks een combinatie van verschillende alternatieven?

Ja. Per ontwerpvak worden de alternatieven afgewogen en wordt een keuze gemaakt. Ook wordt gekeken naar hoe keuzes per vak over het gehele dijktraject uitpakken. 

Vragen over (ver)bouwplannen

Mag ik mijn huis verbouwen?

Dit is voor iedere locatie anders. Daarom adviseren wij u eerst contact met onze omgevingsmanagers op te nemen. Samen met u kunnen we dan bepalen welke plannen al kunnen worden uitgevoerd en welke beter nog even kunnen wachten totdat de dijkversterking uitgevoerd.

Ik heb een huis langs de dijk gekocht of wil een huis kopen. Wat betekent de dijkversterking voor mij?

Dit is voor iedere locatie anders. Daarom adviseren wij u eerst contact met onze omgevingsmanagers op te nemen. Zij kunnen u de stand van zaken over de dijkversterking rondom uw (toekomstige) woning en de planning van de werkzaamheden uitleggen.

Begrippen en definities

Wat is een Notitie Reikwijdte en Detailniveau?

De Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) bepaalt welke onderwerpen onderzocht gaan worden in de milieueffectrapportage (m.e.r.). De notitie geeft aan waar de m.e.r. over moet gaan. In deze notitie is vastgelegd welke oplossingsrichtingen we gaan onderzoeken én welke niet. Ook beantwoordt het de vraag: welke milieueffecten (afweegkader) gaan we onderzoeken, welke methodiek gebruiken we daarvoor en welke gebieden we in het onderzoek betrekken. In het onderzoek worden de effecten op de omgeving onderzocht van binnendijkse versterking (landzijde), buitendijkse versterking (rivierzijde) en van constructies, zoals een damwand. Vervolgens is een voorkeursalternatief samengesteld waarin, naast de kosten, zo goed mogelijk rekening wordt gehouden met die effecten.

Bekijk ook de animatie met uitleg.

Wat is een milieueffectrapportage?

De milieueffectrapportage (m.e.r.) is een hulpmiddel bij het nemen van besluiten. Op deze manier krijgt het milieubelang een volwaardige plaats in de besluitvorming. De m.e.r.-procedure is gekoppeld aan het projectbesluit.

Wat is een voorkeursalternatief?

Het voorkeursalternatief geeft het ontwerp van de dijk in grote lijnen weer. Maar nog niet alle details zijn bekend. Het voorkeursalternatief wordt vastgesteld door het dagelijks bestuur van Waterschap Rivierenland. In de planuitwerkingsfase wordt het voorkeursalternatief verder uitgewerkt.

Wat zijn wielen?

Wielen zijn waterplassen achter de dijk, vaak ontstaan na een dijkdoorbraak in het verleden.

Wat wordt verstaan onder een beheerstrook?

Een beheerstrook is een strook langs de dijk (aan de teen van de dijk) die bedoeld is en gebruikte wordt om de dijk te beheren. 

Wat zijn langsconstructies?

Langsconstructies zijn (een bepaald type) damwanden; bedoeld om de dijk sterker te maken. 

Wat is kwel? Is dat iets anders dan piping?

Meer over kwel is te vinden op Kwel en wegzijging in het rivierengebied | Waterschap Rivierenland

Wat voor effect heeft de dijkversterking op kwel?

Bij het maken van het ontwerp voor de dijkversterking moet het project onderzoeken wat de effecten op kwel bij hoogwater zijn.

Is piping wat anders dan kwel?

Ja, dat is wat anders. Piping heeft betrekking op het water dat onder dijk door stroomt (van buitendijks naar binnendijks) waarbij zand wordt meegenomen. Kwel is alleen water dat aan de oppervlakte komt als gevolg van stijgende grond- of rivierwaterstand. Het dijkversterkingsproject heeft niet als doel om kwelstromen te wijzigen.