Rapport: effect van extreme neerslag, ook in het rivierengebied
Wat als er een extreme bui valt van 200mm in 48 uur? Onderzoeksbureau Deltares geeft inzicht welke gebieden in Nederland dan mogelijk te maken krijgen met wateroverlast. In het rivierengebied zou de bui leiden tot grote wateroverlast in polders en beekdalen.
Op 31 oktober publiceerde Deltares het rapport ‘Landelijk waterbeeld grootschalige extreme regen’. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg om dit rapport na van de wateroverlast in Limburg in 2021.
Bart Maas, onderzoeker Deltares: “Het landelijk waterbeeld geeft voor het eerst een samenhangend overzicht van de wateroverlast die kan ontstaan bij grootschalige extreme regen in en tussen verschillende typen gebieden. Zo zien we in laag Nederland uitgestrekte gebieden met overwegend ondiepe, langdurige wateroverlast tot enkele weken, terwijl in hoog Nederland vooral lokaal rondom beken grotere waterdieptes voorkomen. Dit waterbeeld is een eerste bijdrage om beter voorbereid te kunnen zijn op dit soort gebeurtenissen.”
Rivierengebied: tot twee meter water
In het werkgebied van waterschap Rivierenland zou zoveel neerslag vallen dat het niet snel weg te pompen is met gemalen. Zeker als dat samenvalt met hoogwater op de grote rivieren, want dat beperkt de mogelijkheden. In het Gelderse rivierengebied en in Altena zou water lokaal tot twee meter diep op het maaiveld blijven staan, langer dan een week. Dat geldt niet voor de hoger gelegen Ooijpolder en Nijmegen. In de heuvels bij Nijmegen zouden beken met kracht buiten hun oevers treden. Het is precies waarom Waterschap Rivierenland bijvoorbeeld bij Breedeweg beekdalen aanpaste en extra bekkens inrichtte.
Wateroverlast in kaart
Veenweidegebied: lang onder water
In het veenweidegebied van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden zou bij extreme neerslag water van 30cm diep langer dan een week op het maaiveld blijven staan. De polders zouden langer onder water staan door beperkte ruimte in de boezems of hoogwater van zee. Het is precies waarom Waterschap Rivierenland de komende jaren in de Alblasserwaard het historische watersysteem aanpast en kades versterkt.
Gerichte aanpak
Het landelijk waterbeeld uit het rapport van Deltares geeft waardevol inzicht in waar, hoe diep en hoe lang water blijft staan bij extreme regen. Dit helpt waterschappen, gemeenten en andere partners om gerichter te werken aan klimaatadaptatie. De volgende stap is het in kaart brengen van de gevolgen: schade, risico’s voor vitale infrastructuur en bereikbaarheid van essentiële voorzieningen zoals ziekenhuizen. Waterschap Rivierenland neemt alvast belangrijke maatregelen, zoals in de beekdalen bij Groesbeek en de boezems van de Alblasserwaard.
Risico’s wonen en gezondheid
Extreme neerslag heeft ook gevolgen voor de manier waarop we in Nederland wonen. Voor bouwplannen vinden de waterschappen het dan ook essentieel dat water en bodem sturend zijn. De woningnood vraagt om versnelling van de woningbouw. Maar bouwen moet klimaatbestendig en waterveilig. Dit voorkomt schade en ook bijvoorbeeld risico’s voor de volksgezondheid.