Schouw van de sloten
Sloten zijn belangrijk voor het waterbeheer in het rivierengebied. Ze zorgen voor een goede aan- en afvoer van water. Daarom mag er niet te veel begroeiing in staan en moeten ze de juiste diepte hebben. Dan kunnen we de waterstand in de polders op het juiste peil houden en wordt het gebied niet te nat of te droog.
Het waterschap zorgt voor het onderhoud van de weteringen en de grotere sloten. Kleinere sloten (schouwsloten) moeten worden onderhouden door eigenaren van gronden die aan deze sloten grenzen. Bij de uitvoering van het onderhoud moeten zij rekening houden met de natuur.


Op deze webpagina vind je informatie over het onderhoud van de sloten en over de controle op dat onderhoud door het waterschap (de schouw). We helpen je graag verder met een overzicht van veelgestelde vragen en antwoorden.
Over het onderhoud van de sloten
Als je eigenaar bent van grond die aan een sloot grenst, moet je die sloot onderhouden. Dat geldt voor secundaire wateren. Dat zijn kleine sloten met een lokale functie voor water aan- en afvoer. Je bent dan verantwoordelijk voor het gewoon en buitengewoon onderhoud. Gewoon onderhoud houdt in dat je de sloot en de bodem vrijhoudt van overtollige begroeiing, vuil en andere materialen. Buitengewoon onderhoud betekent dat je ervoor zorgt dat de sloot de juiste diepte en afmetingen houdt.
Soorten sloten en verantwoordelijkheden
Bij het onderhoud onderscheiden we drie soorten sloten:
- Primaire wateren of A-wateren. Dit zijn vaarten en weteringen met een belangrijke functie voor water aan- of afvoer. Daarom onderhoudt het waterschap ze zelf (maar zie de uitzondering voor de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden).
- Secundaire wateren of B-wateren. Dit zijn sloten met een lokale functie voor water aan- en afvoer. Eigenaren van de aangrenzende grond moeten ze onderhouden.
- Tertiaire wateren of C-wateren. Dit zijn kleinere sloten met vooral een waterbergende functie. Deze sloten zijn van beperkt belang voor het waterbeheer. Er geldt geen onderhoudsplicht (maar let op de uitzondering in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden).
Als je niet weet welk type sloot aan jouw grond grenst, kun je de webpagina Legger wateren raadplegen. Daar vind je een interactieve kaart en een toelichting met de kenmerken van de verschillende soorten sloten.
Extra onderhoudsplicht in Alblasserwaard, Vijfheerenlanden en Altena
In de gebieden Alblasserwaard en Vijfheerenlanden:
- moeten eigenaren van gronden die grenzen aan A-wateren met gedeeld onderhoud, het talud onderhouden tot aan de bodem van de sloot.
- hebben eigenaren van gronden langs C-wateren een onderhoudsverplichting. Als zo'n sloot dreigt dicht te groeien, moet de eigenaar onderhoud uitvoeren om dichtgroeien te voorkomen.
- moeten eigenaren van aangrenzende gronden ook wegsloten baggeren. Deze eigenaren ontvangen een brief van het waterschap.
In het gebied Altena hebben eigenaren van gronden langs bermsloten die door het waterschap onderhouden worden, ontvangstplicht. Dit betekent dat ze het maaisel en de bagger uit deze sloten op hun grond moeten accepteren. Als hiervoor geen plaats is, legt het waterschap de bagger en het maaisel op de wegberm. De eigenaren van de gronden die tegenover de weg liggen, moeten de bagger en het maaisel binnen 30 dagen afvoeren.
Wat is goed onderhoud?
Hieronder lees je wat de eigenaar van de aangrenzende grond moet doen:
- begroeiing uit het doorstroomprofiel halen (zie tekening hieronder)
- binnen het doorstroomprofiel overhangende takken van bomen weghalen
- afval en andere materialen weghalen uit het water
- schade aan oevers en taluds herstellen
- zorgen dat kunstwerken, zoals duikers, dammen of stuwen goed werken

Een sloot schoonmaken
Je kunt de bodem van je sloot schoonmaken met bijvoorbeeld een kantzeis, krooshaak, hark of haakse riek. Op de oever kun je de begroeiing maaien met een zeis, bosmaaier of trimmer. Ook kun je een hogedrukspuit gebruiken om duikers door te spuiten. Let er wel op dat je het maaisel uit het water haalt. Je kunt het onderhoud natuurlijk ook laten uitvoeren door een loonwerker of hovenier.
Over de controle op het onderhoud (schouw)
Elk jaar vanaf 1 december kijken medewerkers van Waterschap Rivierenland of sloten en duikers voldoende vrij zijn van begroeiing en vuil. Dit noemen we de schouw. Jaarlijks kondigen we vooraf de schouw aan via advertenties in lokale kranten en online. Daarnaast controleren medewerkers van het waterschap het hele jaar door of de sloten in orde zijn. De startdatum van de schouw hebben we gepubliceerd op overheid.nl.

Acties bij onvoldoende onderhoud
Als na 1 december blijkt dat het onderhoud van een sloot niet in orde is, ontvangt de eigenaar van de aangrenzende grond een brief van het waterschap. De eigenaar krijgt dan twee weken de tijd om het onderhoud alsnog uit te voeren.
Na twee weken volgt opnieuw een controle: de herschouw. Als het onderhoud dan nog niet in orde is, voert het waterschap het onderhoud uit, op kosten van de eigenaar van de aangrenzende grond. De uurtarieven hiervoor vind je op de webpagina Overzicht uurtarieven werk voor anderen.
Als het onderhoud meerdere jaren achter elkaar niet in orde is...
Als een eigenaar meerdere jaren achter elkaar de sloot niet op orde heeft, legt het waterschap een sanctiemaatregel op. Deze maatregel is bedoeld om iemand extra te wijzen op zijn of haar onderhoudsplicht. We doen dit alleen bij grondeigenaren bij wie twee achtereenvolgende jaren het gewoon onderhoud niet voor 1 december in orde is. De eigenaar ontvangt daarover een apart besluit. Als het onderhoud ook een derde jaar niet in orde is, volgt een dwangsom. De hoogte van de dwangsom vind je bij de Veelgestelde vragen schouw.
Uitzondering bij eenjarige gewassen
We maken een uitzondering als er eenjarige gewassen staan bij een sloot die niet goed onderhouden is. Dan zien we de eigenaar niet als 'herhaaldelijke overtreder'. De eigenaar ontvangt wel een schouwbrief en blijft verantwoordelijk voor het onderhoud.
Controle op buitengewoon onderhoud (diepteschouw)
Als eigenaar van grond die grenst aan een sloot, ben je ook verantwoordelijk voor de juiste diepte van de sloot. Het waterschap controleert de diepte tijdens de diepteschouw. Deze start op 1 maart. Voor de diepteschouw is het beheergebied van Waterschap Rivierenland opgedeeld in kleine deelgebieden, waar we eens in de 15 tot 18 jaar controleren op diepte. De betrokken grondeigenaren ontvangen van tevoren een brief met de datum van de diepteschouw.
Interactieve kaart Diepteschouw
Op de interactieve kaart Diepteschouw vind je de diepteschouwgebieden. Wanneer je op een locatie op de kaart klikt, vind je informatie over de betreffende sloot, het peilgebied en het diepteschouwgebied.
Als de sloot niet diep genoeg is...
Als bij de diepteschouw blijkt dat een sloot niet diep genoeg is, ontvangt de eigenaar van de aangrenzende grond een brief van het waterschap. De eigenaar krijgt dan een jaar de tijd om het onderhoud alsnog uit te voeren.
Als na een jaar bij de herschouw blijkt dat het onderhoud nog niet goed uitgevoerd is, krijgt de eigenaar een laatste termijn om het onderhoud uit te voeren. Hierna volgt er een allerlaatste controle. Als het onderhoud dan nog niet uitgevoerd is, voert het waterschap de werkzaamheden uit. De kosten hiervoor komen voor rekening van de eigenaar van de aangrenzende grond.
Onderhoud op diepte en dieptematen
Om een sloot op diepte te brengen, kun je het beste met de andere eigenaren overleggen hoe je het gaat aanpakken. Je bent namelijk samen verantwoordelijk voor de gehele sloot. Je kunt de sloot op diepte brengen met een schep, hark, baggerbeugel of door het inhuren van een loonwerker die het onderhoud handmatig of machinaal met een baggerpomp of kraan uitvoert.
Rekening houden met de natuur
Bij de uitvoering van het onderhoud moet je je houden aan de regels van de Wet natuurbescherming. Je mag geen schade toebrengen aan beschermde planten en dieren. Meer informatie hierover vind je op de website van de Rijksoverheid.
Vragen en contact
Heb je vragen? Neem dan een kijkje bij de veelgestelde vragen. Staat jouw vraag er niet tussen? Neem dan contact op met onze medewerkers van het schouwteam via (0344) 64 96 09 of per e-mail schouw@wsrl.nl.