Neerslag en hoge rivierstanden wisselen elkaar af. Deze winter begint uitzonderlijk nat. Na droge zomers is dat opnieuw een situatie van extreem weer. Grondwaterstanden zijn hoog, maar het peilbeheer in sloten is op peil. Kwel treedt op in het gehele rivierengebied.

Toestand watersysteem

De afgelopen week was vrij rustig in het peilbeheer. Buien die vielen, konden we goed opvangen en afvoeren met onze sloten. Die staan overal op het lagere winterpeil. Gemalen draaien regelmatig, om overtollig water af te voeren en om berging te hebben voor zware buien.

Het is bijzonder dat we na de zomer relatief vlot naar het winterpeil zakten en dat een drijfnat najaar de sloten onafgebroken vulde. Na de twee record-natte maanden oktober en november blijven de buien ook in december vallen. Daarbij komt de kwel van de rivierwaterstanden die vooral op de Waal al weken boven het langjarig gemiddelde liggen. Na een reeks uitzonderlijk droge zomers zien we nu opnieuw een situatie van extreem nat weer in de winter. Net als afgelopen januari, toen de Linge veel water moest bufferen. De omstandigheden voor ons werk worden grilliger en de verschillen tussen seizoenen nemen toe.

Weer en rivier

Deze week belooft na woensdag vrij droog te worden, hoewel de bewolking blijft en de wind draait naar het zuidwesten. Die brengt in de winter meestal nieuwe neerslag. Na het weekend wordt koeler en wisselvalliger weer verwacht.

De Rijn staat hoger dan gebruikelijk voor de tijd van het jaar. Vandaag begint een nieuwe hoogwatergolf. De piek daarvan wordt verwacht op maandag 18 december en zal bij Lobith de 14m boven NAP net niet halen. Daarmee wordt deze golf een halve meter hoger dan die van eind november. Op de Maas zijn de waterstanden ook licht verhoogd, door een afvoer van circa 700 m³/s.

Door regen en kwel zijn de grondwaterstanden hoog tot zeer hoog voor de tijd van het jaar. De bodem is en blijft verzadigd.

Peilbeheersing

Vanwege de golf op de Rijn en Waal is het drijvende gemaal Pannerling bij Doornenburg alweer weggesleept naar veilige haven in Arnhem. Ook het werkterrein van de nieuwbouw is weer leeg. Nu het december is, gaan de sluisjes in zomerkades open om water te bergen in buitenpolders. Zoals de Willemspolder bij Echteld, de Winssense Waard en de Kil van Hurwenen. Meer zomerkades zullen nu overstromen dan bij het hoogwater in november.

In het Amsterdam-Rijnkanaal kiest Rijkswaterstaat het moment om de hoogwaterkering te sluiten van de Prinses Marijkesluis in Rijswijk.

Neerslag wordt niet door de bodem opgenomen en belandt snel in sloten. Daarom houden we de sloten op winterpeil. Daar komt kwel bij van het hoogwater op de rivier. Kwel is grondwater dat onder druk van de hoge rivierstand binnendijks omhoog komt. Het leidt tot hoge grondwaterstanden en volle sloten en uiteindelijk ook tot plassen op de velden. In de Ooijpolder, waar kwel altijd als eerste optreedt, staat het Hollands-Duits gemaal al regelmatig te pompen. Kwel is een natuurlijk fenomeen waar ons peilbeheer nauwelijks invloed op heeft. Als het in onze sloot komt, voeren we het wel af.

Lees meer over kwel en waar het optreedt.